Opinie ekspertów

Uposażonym w polisie na życie może być każdy, kogo wskaże jej właściciel – mąż, żona, syn, córka, ale również… kolega z pracy, czyli niekoniecznie osoba, której ustawowo należy się spadek. Jednak w OWU obok uposażonego funkcjonuje także pojęcie spadkobiercy. Jaka jest między nimi różnica i komu w rzeczywistości należy się świadczenie?

Zdarza się, że w umowie ubezpieczenia na życie uposażonym jest osoba, która nie ma żadnych praw do spadku po zmarłym. Spadkobierców, którzy się tego nie spodziewali, takie odkrycie może wprawić w pewną konsternację.

Suma ubezpieczenia nie jest częścią spadku
Niektórzy są przekonani, że mogą dochodzić pieniędzy z polisy, mimo że zostali w niej pominięci. Jednak prawnie takiej możliwości nie ma. Suma ubezpieczenia nie jest częścią spadku po zmarłym ubezpieczonym, więc świadczenie wypłacane jest niezależnie od postępowania spadkowego i nie jest objęte podatkiem od spadku. To znaczy, że otrzymuje je osoba uposażona w polisie – niezależnie od tego, czy jest spadkobiercą czy nie. Prawo do wskazania uposażonego przysługuje ubezpieczonemu, który może w ten sposób zabezpieczyć finansowo dowolną osobę, a także firmę, fundację czy schronisko.

Skąd w takim razie w ogólnych warunkach ubezpieczenia pojęcie spadkobiercy?
Spadkobiercy, którzy nie zostali wskazani w umowie ubezpieczenia jako uposażeni, mogą ubiegać się o świadczenie tylko w jednym wypadku – jeżeli nie ma innych uposażonych. Ich wybór nie jest koniecznością i zdarza się, że ubezpieczony nie wskazuje w umowie osób uprawnionych do otrzymania środków. Wówczas podział następuje według kolejności wskazanej w ogólnych warunkach ubezpieczeniach lub zasad dziedziczenia ustawowego, które szczegółowo opisuje kodeks cywilny.

O czym należy pamiętać?
Większość z nas wskazuje jako uposażonych osoby, które należą do najbliższej rodziny i tym samym  do grona spadkobierców. To jednak wymaga pewnej uważności. Musimy sobie uświadomić, że świadczenie z tytułu umowy ubezpieczenia rządzi się innymi prawami niż spadek, a uposażony i spadkobierca mają inne prawa. Dlatego w sytuacjach dużych zmian życiowych należy bezwzględnie pamiętać o aktualizacji polisy. Jeśli wskazaliśmy jako osobę uposażoną żonę lub męża, to po rozwodzie ta osoba nie przestaje być uposażonym – chyba, że zgłosimy odpowiednią modyfikację do naszego agenta lub TU. Podobnie jeśli uposażony umrze, a polisa nie zostanie odpowiednio uaktualniona, po śmierci ubezpieczonego mogą powstać problemy z ustaleniem, komu należy się świadczenie.

Wskazywać czy nie wskazywać?
Warto wskazać uposażonych, szczególnie jeśli nie chcemy, by świadczenie otrzymały te same osoby, którym należy się spadek. Aby wskazać uposażonych poprawnie, wystarczy podać dane osobowe wybranych osób, ich numery PESEL, stopień pokrewieństwa oraz procentowy udział w świadczeniu.