Wszystkie wpisy, których autorem jest Open Life

Zapraszam do zapoznania się z cyklem artykułów, których celem jest wyjaśnienie i przybliżenie specyficznej terminologii związanej z FATCA,  a także wyjaśnienia na czym polega i jak powinna przebiegać procedura sprawdzająca, by zidentyfikować tzw.  posiadaczy rachunków. 

Zgodnie z postanowieniami ustawy wykonawczej (tj. ustawy z dnia 9 października 2015 roku o wykonywaniu Umowy między Rządem RP a Rzędem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATACA, która wejdzie w życie dnia 1 grudnia 2015 roku), na potrzeby identyfikacji amerykańskich rachunków raportowanych oraz rachunków posiadanych przez wyłączone instytucje finansowe, towarzystwo ubezpieczeń ma obowiązek stosowania procedur sprawdzających określonych w załączniku I do Umowy FATCA (omówionych wcześniej) oraz prawo do żądania przedstawienia wskazanych w nim oświadczeń, wyjaśnień i dokumentów.

W przypadku, gdy na dzień 30 czerwca 2014 r. istniejący rachunek finansowy osoby fizycznej był rachunkiem o wysokiej wartości, towarzystwo ubezpieczeń ma obowiązek przeprowadzić rozszerzone procedury weryfikacji w stosunku do takiego rachunku, w terminie do 31 marca 2016 r. 

Na potrzeby identyfikacji rachunków finansowych, otwartych między dniem 1 lipca 2014 r. a 1 grudnia 2015 roku, jako amerykańskich rachunków raportowanych, towarzystwo ubezpieczeń powinno w przypadku rachunków finansowych osób fizycznych – wystąpić do posiadacza rachunku z żądaniem przedstawienia oświadczenia, pozwalającego na określenie czy posiadacz rachunku jest rezydentem Stanów Zjednoczonych dla celów podatkowych oraz zweryfikować podane przez posiadacza rachunku informacje w oparciu o zgromadzoną dokumentację (w tym AML/KYC). W stosunku do osób prawnych przewidziano odrębny sposób działania wskazany w załączniku I część V do Umowy IGA.

Towarzystwo ubezpieczeń jest obowiązane do przeprowadzenia procedury identyfikacji rachunków finansowych jako amerykańskich rachunków raportowanych, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (tj. do dnia 1 grudnia 2016 roku), z tym że żądanie przedstawienia wymaganych oświadczeń powinno zostać skierowane do posiadacza rachunku nie później niż w terminie 120 dni od dnia wejścia w życie ustawy (tj. do końca marca 2016 roku). 

Wysyłając żądanie, towarzystwo ubezpieczeń ma obowiązek poinformowania posiadacza rachunku, że w przypadku nieotrzymania wymaganych oświadczeń przed upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy rachunek finansowy zostanie zablokowany. Po upływie tego terminu, w przypadku nie otrzymania oświadczenia towarzystwo ubezpieczeń jest obowiązane do blokady rachunku finansowego (nie ma w tym zakresie dowolności – jest to obowiązek towarzystwa).

Blokada rachunku finansowego polega na czasowym uniemożliwieniu dysponowania i korzystania ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na rachunku finansowym, zarówno przez posiadacza rachunku jak i przez towarzystwo ubezpieczeń. Blokada rachunku finansowego powinna zostać dokonana w terminie 3 dni roboczych, od dnia upływu terminu 12 miesięcznego od wejścia w życie ustawy wykonawczej (co wypada na dzień 6 grudnia 2016 roku).

Towarzystwo ubezpieczeń niezwłocznie powinno poinformować posiadacza rachunku o blokadzie rachunku finansowego i warunkach jego odblokowania. Odblokowanie rachunku następuje nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania od posiadacza rachunku oświadczeń o rezydencji podatkowej.

Oświadczenia o statusie FATCA składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zawierają klauzulę, której treść jest wskazana wprost w ustawie wykonawczej: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.” Klauzula ta zastępuje pouczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. 

Małgorzata Michalska
Departament Prawny i Compliance

Zapraszam do zapoznania się z cyklem artykułów, których celem jest wyjaśnienie i przybliżenie specyficznej terminologii związanej z FATCA, a także wyjaśnienia na czym polega i jak powinna przebiegać procedura sprawdzająca, by zidentyfikować tzw.  posiadaczy rachunków. 

Załącznik I do Umowy w sposób szczegółowy opisuje poszczególne czynności, które towarzystwo ubezpieczeń powinno podjąć w ramach procedur sprawdzających, by zidentyfikować posiadaczy rachunków. Umowa wprowadza możliwość badania tzw. przesłanek amerykańskości, czyli informacji wskazujących, że posiadacz rachunku jest bądź może być amerykańską osobą. Przesłanki amerykańskości, określane terminem U.S. indicia, są wymienione jako mające zastosowanie w stosunku do istniejących rachunków indywidualnych. Lista U.S. indicia obejmuje:

• identyfikację posiadacza rachunku jako obywatela lub rezydenta USA,
• jednoznaczne wskazania miejsca urodzenia na terenie USA,
• bieżący adres korespondencyjny lub aktualny adres zamieszkania (w tym adres posiadanej skrzynki pocztowej) w USA,
• aktualny amerykański numer telefonu,
• stałe zlecenie przelewu środków na rachunek prowadzony w USA,
• aktualne, ważne pełnomocnictwo lub upoważnienie do podpisu udzielonego osobie mającej adres na terytorium USA, lub
• adres do doręczeń lub adres skrzynki pocztowej, który jest jedynym adresem, jaki instytucja finansowa ma w bazie danych dla posiadacza rachunku.

Przedmiotowe przesłanki mają charakter domniemania obalalnego, tj. poprzez uzyskanie odpowiednich dokumentów towarzystwo ubezpieczeń może być zwolnione z obowiązku traktowania posiadacza rachunku jako amerykańskiej osoby. Zasadniczo takimi odpowiednimi dokumentami będzie oświadczenie posiadacza rachunku, w którym stwierdzi on, że nie jest obywatelem amerykańskim lub amerykańskim rezydentem do celów podatkowych, oraz dowód to potwierdzający (przykładowo dowód osobisty, nieamerykański paszport).

W przypadku istniejących rachunków podmiotów lista U.S. indicia jest krótsza i obejmuje wyłącznie przesłankę miejsca utworzenia lub rejestracji w USA oraz amerykański adres. Umowa milczy jednocześnie w kwestii możliwości zastosowania innych przesłanek z listy U.S. indicia przedstawionej powyżej oraz w kwestii formy/dokumentów potrzebnych do ewentualnego wyłączenia domniemania płynącego ze zidentyfikowania przesłanek. W tym zakresie polskie przepisy implementujące Umowę powinny zawierać odpowiednie doprecyzowania. Warto zaznaczyć, że przepisów takich, na dzień dzisiejszy nie ma.

Powyższe oznacza, że przesłanki amerykańskości można badać na podstawie posiadanych danych.

Co do zasady Umowa IGA przewiduje wymianę informacji z USA w ciągu 9 miesięcy następujących po  końcu roku kalendarzowego, do którego dane się odnoszą. 

Przewidywany Umową termin weryfikacji rachunków pod kątem występowania U.S. indicia (dla Istniejących rachunków osób fizycznych): 

• Rachunki o niższej wartości – zakończenie do 30 czerwca 2016 roku.
• Rachunki o wysokiej wartości – zakończenie do 30 czerwca 2015 roku (przy czym Ustawa wykonawcza przedłużyła ten termin do dnia 31 marca 2016 roku) 

Rachunki o niższej wartości to rachunki, których saldo lub wartość przekracza 250 000 USD dla pieniężnych umów ubezpieczenia ale nie przekracza 1 000 000 USD.

Rachunki o wysokiej wartości, to rachunki, których saldo lub wartość przekracza 1 000 000 USD.

Rachunki będące pieniężnymi umowami ubezpieczenia, których saldo lub wartość są niższe niż 250 000 USD nie wymagają identyfikacji lub raportowania. 

W zakresie rachunków nowych Umowa IGA stosuje również kryterium wartości pieniężnej umowy ubezpieczenia (umowy o wartości pieniężnej poniżej 50.000 USD nie wymagają raportowania), w przypadku umów o wyższej wartości towarzystwo ubezpieczeń powinno pozyskać od posiadacza rachunku stosowne oświadczenia i dane. Pozyskiwanie oświadczeń i danych może być zarówno elementem procesu związanego z zawarciem umowy ubezpieczenia, jak i może zostać wykonane już po zawarciu umowy. W kolejnym artykule przedstawione zostaną zapisy ustawy wykonawczej, która reguluje zasady zbierania oświadczeń na potrzeby raportowania FATCA.

Małgorzata Michalska
Departament Prawny i Compliance

Zapraszam do zapoznania się z cyklem artykułów, których celem jest wyjaśnienie i przybliżenie specyficznej terminologii związanej z FATCA,  a także wyjaśnienia na czym polega i jak powinna przebiegać procedura sprawdzająca, by zidentyfikować tzw.  posiadaczy rachunków. 

W dniu 7 października 2014 r. Polska podpisała umowę międzyrządową z USA w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (dalej Umowa lub Umowa IGA). Przepisy wykonawcze do tej umowy (czyli ustawa o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa – dalej jako: ustawa wykonawcza) zostały podpisane przez Prezydenta RP dnia 16 października 2015 roku i wejdą w życie dnia 1 grudnia 2015 roku.

Istotą Umowy IGA jest zobowiązanie Polski oraz USA do zbierania od własnych instytucji finansowych określonych informacji dotyczących rachunków finansowych podlegających sprawozdawczości, tzw. rachunków raportowanych, oraz przekazywania tak pozyskanych informacji do drugiego państwa na zasadzie corocznej, automatycznej wymiany informacji.

Umowa posługuje się specyficznymi (a nawet endemicznymi) określeniami i definicjami, do których należy zaliczyć definicję raportowanego „rachunku finansowego", czyli rachunku, którego dane będą przedmiotem wymiany pomiędzy Polską a USA.

Inne definicje, specyficzne dla tej regulacji to: „Pieniężna umowa ubezpieczenia” rozumiana jako umowa ubezpieczenia, której wartość pieniężna jest większa niż 50.000 USD. Natomiast „wartość pieniężna” została zdefiniowana w Umowie (w obszarze który dotyczy Open Life) jako kwota świadczenia, do uzyskania której ubezpieczający jest upoważniony w momencie dokonania wykupu lub wypowiedzenia umowy (bez potrąceń z tytułu wcześniejszej rezygnacji z umowy) – co należy utożsamiać z wartością rachunku udziałów. Do wartości świadczenia nie wlicza się, w rozumieniu Umowy, świadczenia z tytułu choroby lub uszczerbku na zdrowiu oraz premii ubezpieczeniowych dla ubezpieczonego naliczanych poprzez odniesienie do przeszłych okresów ubezpieczenia, związanych z daną umową lub grupą ryzyka.

Warto zaznaczyć, że Umowa nie wskazuje, że obowiązkiem raportowym objęte są wyłącznie umowy ubezpieczenia lub produkty z elementem inwestycyjnym czy endowment, aczkolwiek zwykle tylko umowy z elementem inwestycyjnym spełnią kryteria posiadania „wartości pieniężnej”, o której mowa w Umowie.

Definicja „rachunku finansowego” zawarta w Umowie nie ma niestety charakteru intuicyjnego, tj. odrywa się od potocznego rozumienia terminu rachunek. Nie jest też w pełni tożsama ze znaczeniem terminu (umowy) rachunku bankowego, którą można odnaleźć w kodeksie cywilnym czy też w ustawie prawo bankowe. „Rachunek finansowy”, o którym mówi Umowa, to rachunek prowadzony przez towarzystwo ubezpieczeń dotyczący pieniężnych umów ubezpieczenia. Oznacza to, że jest to niejako rachunek umowny, rozumiany jako miejsce sumowania wartości pieniężnych związanych z umową ubezpieczenia dla danej osoby fizycznej lub podmiotu. Z uwagi na powyższe, w celu uwzględnienia tej specyfiki, proponuję wprowadzenie w dalszej części niniejszego artykułu określenia „rachunek finansowy na potrzeby FATCA”.

Posiadaczem takiego rachunku w zakresie pieniężnych umów ubezpieczenia uznaje się każdą osobę uprawnioną do otrzymania jej wartości pieniężnej lub do dokonania zmiany beneficjenta umowy. Jeżeli osoby takiej nie ma, za posiadacza rachunku uważa się każdą osobę wskazaną jako uprawnioną na podstawie umowy oraz każdą osobę, której przysługuje prawo do otrzymania wypłat na podstawie umowy.

Sprawozdawczością na potrzeby FATCA będą objęte tzw. rachunki raportowane, czyli rachunki, które spełniają definicję rachunku finansowego, ale dodatkowo mają określone atrybuty powodujące objęcie ich taką sprawozdawczością.

Szczególnie istotnym elementem Umowy jest jej Załącznik I, opisujący procedury sprawdzające, które mają być stosowane przez towarzystwo ubezpieczeń w celu identyfikacji oraz udokumentowania amerykańskich rachunków raportowanych oraz rachunków posiadanych przez tzw. wyłączone instytucje finansowe.

Przedmiotowy załącznik zawiera cztery odrębne procedury sprawdzające, co jest efektem podziału rachunków na rachunki posiadane przez osoby fizyczne oraz podmioty (osoby prawne, inne jednostki organizacyjne), oraz z podpodziałem na rachunki „stare” i rachunki „nowe”. W nomenklaturze Umowy takie rachunki mają odpowiednio następujące nazwy:

• istniejące rachunki indywidualne,
• nowe rachunki indywidualne,
• istniejące rachunki podmiotów,
• nowe rachunki podmiotów.

Nazwa rachunki indywidualne nie łączy się w  żaden sposób ze stosowanym w Open Life określeniem „umowy indywidualne” stosowanym w odróżnieniu od „umów grupowych”. Rachunki indywidualne to rachunki osób fizycznych. Rachunki podmiotów, to rachunki osób prawnych i innych jednostek. W przypadku rachunków posiadanych przez osoby fizyczne granicą czasową rozdzielającą rachunki „stare”, czyli istniejące, od rachunków „nowych” jest data 30 czerwca 2014 r. 

• Rachunki założone do końca 30 czerwca 2014 roku to rachunki istniejące; 
• Rachunki założone w dniu 1 lipca 2014 roku oraz po tej dacie to rachunki nowe.

W stosunku do rachunków podmiotów Umowa również przewiduje jako datę graniczną dzień 1 lipca 2014 r.

Zgodnie z postanowieniami ustawy wykonawczej (tj. ustawy z dnia 9 października 2015 roku o wykonywaniu Umowy między Rządem RP a Rzędem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATACA, która wejdzie w życie dnia 1 grudnia 2015 roku), dodatkowo wprowadzono tzw. okres przejściowy dotyczący rachunków finansowych otwartych między dniem 1 lipca 2014 roku a dniem 1 grudnia 2015 roku. W okresie przejściowym, w celu identyfikacji rachunków finansowych dotyczących osób fizycznych, towarzystwo ubezpieczeń powinno pozyskać oświadczenie o statusie FATCA w przypadku rachunków finansowych, których wartość pieniężna przekracza 50.000 USD.

W kolejnym artykule przedstawione zostaną  zapisy Umowy IGA w zakresie przebiegu procedur sprawdzających, które towarzystwo ubezpieczeń powinno podjąć, by zidentyfikować omówionych już posiadaczy rachunków.

Małgorzata Michalska
Departament Prawny i Compliance